De exacte locaties van de onderduikerskampen die zich in dit gedeelte van het bos bevonden, zijn helaas niet meer te bezoeken. Door het verstrijken van de tijd zijn de locaties niet meer herkenbaar. Bovendien zijn in dit gedeelte van het bos geen wandelpaden meer omdat er een mountainbike route is aangelegd. Uit veiligheidsoverwegingen wordt afgeraden om als wandelaar dit gedeelte van het bos te betreden!
In het begin van de oorlog probeerden de Duitsers nog met zachte drang de Nederlandse bevolking te overtuigen dat ze in het Duitse Rijk een goed leven konden hebben. Maar al snel lieten de nazi’s hun ware gezicht zien. De Nederlandse bevolking kreeg te maken met bizarre maatregelen die veel bevolkingsgroepen diep raakten.
Onderduiken werd vanaf het voorjaar van 1943 noodgedwongen een manier om te voorkomen dat je werd opgepakt. Afgelegen bossen waren plekken waar veel mensen een veilig heenkomen dachten te vinden.
Vanaf winter 1942-1943, toen veel Duitse soldaten sneuvelden aan het oostfront o.a. bij de slag om Stalingrad, kwam er een nijpend tekort aan arbeiders in de (oorlogs)industrie. Duitse arbeiders werden gemobiliseerd en moesten als soldaat gaan vechten aan het front. Het Duitse regime in Nederland bedacht een aantal bizarre maatregelen om hun wil te kunnen opleggen aan de Nederlandse bevolking:
In het vroege voorjaar van 1943 moesten alle studenten aan de universiteiten een z.g. loyaliteitsverklaring ondertekenen. Studenten die dat niet deden, konden opgepakt worden en in de gevangenis worden gezet. Het leidde ertoe dat veel studenten onderdoken. In de Schadijkse Bossen vonden zo’n kleine 50 studenten een onderkomen in het ‘studentenkamp’ dat voor hen werd ingericht.
In april 1943 werd aangekondigd dat alle Nederlanders die in mei 1940 als soldaat dienden bij de Duitse inval, verplicht in Duitsland te werk werden gesteld. Dit was een strengere uitvoering van de ‘Arbeidseinsatz’, een maatregel die al eerder werd ingevoerd. Dit leidde tot de massale April-meistaking die duurde van 29 april t/m 3 mei. De Duitsers braken met harde hand de stakingen o.a. door stakers dood te schieten. Ook werden op verschillende plaatsen in Nederland willekeurig mensen op straat doodgeschoten. In totaal hebben zo’n 200 Nederlanders direct of indirect hierbij hun leven verloren.
Vanaf mei 1943 werd een maatregel afgekondigd dat alle mannen geboren van 1921-1924 zich moesten melden voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Dit leidde weer tot vele onderduikers. In de Schadijkse Bossen werd op een paar honderd meter verwijderd van het studentenkamp een onderduikerskamp ingericht voor deze jonge mannen, voornamelijk uit Meterik en omliggende dorpen. Gaandeweg de zomer kwamen er ook jonge mannen terecht uit andere regio’s. Ook zijn er in de onderduikerskampen een aantal piloten opgevangen die er kort verbleven en van daaruit verder reisden naar Engeland om weer ingezet te kunnen worden in de strijd.
Alle strenge maatregelen die de Duitsers namen om Nederlanders in te kunnen zetten voor werken in Duitsland en hun hardvochtige methoden om het verzet van de Nederlanders te breken, leidden juist tot méér georganiseerd verzet. Overal in Nederland namen moedige mannen en vrouwen het besluit om, meestal met gevaar voor eigen leven, in verzet te komen. In Meterik leidde Antoon Steeghs als duikhoofd een verzetsgroep die twee onderduikerskampen inrichtten op 'De Schaak'. Door infiltratie en verraad door een Nederlander die naar de Duitsers was overgelopen, kwam er een eind aan de onderduikerskampen. Op 19 augustus werd een grote razzia uitgevoerd, waarbij 16 mensen werden gearresteerd. Lees ook de tekst bij 'Razzia' in deze wandeling.
Hierboven een loyaliteitsverklaring die studenten in het voorjaar van 1943 moesten ondertekenen. Wanneer zij dat weigerden, konden ze opgepakt en vervolgd worden. De meeste studenten weigerden en kozen voor onderduiken om dit te voorkomen. Het betekende natuurlijk wel dat hun studie afgebroken werd en dat hun toekomst onzeker was geworden. De oorlog eiste op veel manieren een zware tol voor velen.
Voor de bovenstaande foto werd vrolijk geposeerd, maar de ellende waarin deze studenten beland waren, was groot. Zij hadden bewust gekozen om zich niet te onderwerpen aan de Duitsers.
Op 15 augustus bezochten deze onderduikers een Heilige Mis in de schuur van de familie Ambrosius. Vier dagen later, op 19 augustus in de vroege morgen, volgde de razzia.
Bovenstaande dankbetuiging, gericht aan de familie Bouten destijds wonende aan de Bergsteeg (nu camperplaats De Zandberg), is kort na de oorlog gemaakt door enkele studenten uit het onderduikerskamp. De familie Bouten voorzag hen van eten, dat ’s avonds als het donker was op een kar tegen de gevel van de boerderij werd gelegd. Daar kwamen enkele onderduikers het ophalen.
Deze studenten hebben meerdere van deze dankbetuigingen gemaakt voor mensen die zorgden voor hun welzijn tijdens hun verblijf in het onderduikerskamp. Onder andere de dankbetuiging gericht aan duikhoofd en verzetsman Antoon Steeghs en zijn familie.
Commenti