De Tweede Wereldoorlog had voor veel mensen grote gevolgen.
Jac Lemmen uit Meterik (rechts op de foto) schreef na de oorlog zijn oorlogservaringen op.
Verhaal van Pap over de tweede wereldoorlog.
Duitsers kwamen Nederland binnen
Op 10 mei 1940, toen de Duitsers Nederland binnenvielen waren ook al gelijk de eerste soldaten in Meterik te zien. Ze kwamen op hun motoren door ons dorp en waren op weg richting Engeland, vertelden ze.
Voor mij persoonlijk werd de oorlog in de zomer van 1943 ernst. Wij moesten ons melden voor de Arbeitseinsatz in DuitSIand. Het verzet was hierop tegen, en adviseerde ons om onder te duiken. Ik dook onder in de Schadijkse bossen, waar inmiddels al meerdere mensen ondergedoken zaten. Onder andere 42 studenten en een paar Engelse piloten die eerder in Castenray afgeschoten waren.
Op 19 augustus 1943 werd er door de Duitsers een grote razzia gehouden in de Schadijkse bossen. Waarschijnlijk zochten ze de piloten. Wij waren met 5 Meterikse en 2 mensen uit Eijsden bij elkaar toen Hay Bouten ons kwam waarschuwen voor deze razzia. Wij probeerden te vluchten, maar bij Kuenen stonden we plotseling tegenover de Duitse soldaten. We moesten in een rijtje op de grond gaan liggen en werden met het geweer achter op de benen geslagen. Daarna moesten we met de handen in de nek voor de Duitsers uitlopen naar de bus die gereed stond. Bij de bus stonden meer mensen die waren opgepakt o.a. ook veldwachter Starren en meester Vermeegen uit Broekhuizen.
lk moest onder bedreiging mee de bossen in om ons kamp aan te wijzen. Gelukkig hebben ze toen niet de wapens gevonden die er verstopt lagen, anders had het er voor ons toen al niet goed uit gezien.
Maastricht
Met de bus werden we naar Maastricht gebracht en voor 2 dagen in een isoleercel opgesloten.
Na 2 dagen moest ik bij een zekere Niets komen die mij begon te ondervragen over verzetsmensen. lk kon niets antwoorden omdat ik ook werkelijk niets wist. Hij geloofde mij niet en begon te slaan. Toen ik met mijn arm de slagen probeerde af te weren, werden mijn handen geboeid en werd ik verder geslagen.
Amersfoort
Daarna werd ik naar een doorgangslager in Amersfoort getransporteerd. Tijdens dit transport moesten we in Roermond overstappen en zag ik enkele mensen uit Meterik op het perron staan, o.a. Jac Janssen. lk kon echter niet met hem praten. In Amersfoort werden we naar de kapper gestuurd en kort geknipt. We moesten een gevangenispak ophalen met een nummer. Mijn nummer was 1374. Alle mensen uit Meterik werden in een barak bijeen gezet.
Na 2 dagen zag ik ook dokter Strijbos uit Horst. Hij moest hout zagen voor de Duitsers. Wij werden ingedeeld in groepjes en ik kwam bij de Landwirtschaft. We moesten aardappelen gaan rooien bij het vliegveld Soesterberg in de buurt. Daar gebeurde het ook dat een persoon van onze groep ontsnapte. Onze hoofdbewaker werd zo kwaad dat alle mensen in een soort schuilkelder met een dak dat was afgedekt met zand en gras moesten gaan zitten.
Een paar dagen later kwamen wij terug van het rooien toen er weer iemand ontsnapte door van een vrachtauto te springen. Deze gevangene hebben we weer terug gezien, maar hij zat helemaal onder het bloed omdat ze hem helemaal in elkaar hadden geslagen.
Warm eten kregen wij alleen 's avonds en het brood dat voor 's morgens bedoeld was aten we dan ook op omdat het anders 's nachts gestolen kon worden. Dus overdag hadden we dan niets. In Amersfoort werd ik door kampcommandant Van de Berg veroordeeld tot 12 maanden omdat ik ondergedoken was geweest. Na een week kwam Van de Berg met een papier en moesten we tekenen voor Baueinsatz Ost. Wij deden dat, wat moesten we anders? Er werd ons gezegd dat we als vrij man konden gaan werken in Duitsland.
Berlijn
Op 18 november 1943 werd ik naar Berlijn getransporteerd en kwam aan de Nikolaisee in een doorgangslager terecht. Hier hadden ontzettend veel mensen dysenterie. 3 dagen na aankomst stond een huilende man te bedelen om hem te komen helpen om vrouwen en kinderen na een bombardement uit de nood te helpen. Met twee man zijn we meegegaan, maar toen bleek dat we meubels van Duitse kopstukken naar de kelder moesten sjouwen i.p.v. mensen helpen. In Berlijn kreeg ik iedere week een pakje van thuis gestuurd. Die pakjes werden door de familie naar Duif Tienus gebracht. Die werkte in Duitsland en deed ze daar dan op de post. Dan werden de poststukken tenminste niet open gemaakt. Zouden ze in Nederland gepost zijn dan werden ze altijd eerst door de Duitsers opengemaakt voor ze verstuurd werden of ze werden zelfs gestolen. Op een dag was ik aan het werk toen er een bombardement los brak. We vluchtten in een schuilkelder die tijdens dit bombardement een voltreffer kreeg en rondom waren ook nog 6 kraters van bommen te vinden. We hebben toen veel geluk gehad.
Bergstesgaden
10 Maart 1944 werden we op transport gezet naar Bergtesgaden. Daar moesten we een villa
bouwen met daarin een grote bunker. Waarschijnlijk was het voor een familielid van Himmler bedoeld. Op het station heb ik ook twee keer de delegatietrein van Hitler zien staan met om de paar meter een soldaat als beveiliging. In Bergtesgaden ligt ook het Adelaarsnest op de Obersalzberg. In Bergtesgaden hebben wij het niet slecht gehad. We hebben zelfs een keer tegen de Tsjechen gevoetbald maar helaas met 18-3 verloren. Eind september gingen we naar Salzburg en moesten daar in de bergen schuilkelders bouwen.
Terug naar Berlijn
Eind december 1944 gingen we terug naar Berlijn. Daar heb ik toen nog een Nederlands boekje gekocht met de titel ‘Volk en Vaderland’. In dit boekje zag ik een oproep van Jac Cuppen uit Meterik, die bekenden zocht om contact met hem op te nemen. Hij zat ook ergens in Duitsland bij de Arbeitseinsatz.
Kustrin
Na twee nachten op een boot op de Wansee te hebben doorgebracht, werden we naar Kustrin
getransporteerd. Dit was vroeger een Duitse plaats maar ligt tegenwoordig in Polen. Daar moesten we loopgraven en pantsergraven maken. Het was er zo koud dat we af en toe ons mochten gaan warmen in huizen van mensen die geëvacueerd waren. Toen het bericht kwam dat de Russen waren door gestoten moesten we terug naar Berlijn. 2 dagen later gingen we op transport naar Bollerdorf. Daar moesten we ook weer graven aanleggen. In Bollerdorf trof ik Grad Janssen en Ben Steeghs. Die had ik al een jaar niet meer gezien.
Paderborn
Wij werden anders ingedeeld en ik kwam in Paderborn terecht. Daar moest ik werken aan het spoor. In die tijd zag ik elke dag de geallieerde vliegers boven ons. We werden in een sporthal ingekwartierd. Tijdens een bombardement vluchten we naar een schuilkelder, maar voordat ik daar aankwam ontplofte vlak langs me een granaat. lk was gelukkig net op tijd gaan liggen. Op een dag werd de spoorlijn in Geseke gebombardeerd en die moesten wij gaan herstellen. Wij moesten in een veewagon plaatsnemen om er naartoe te gaan. In Salzkotten moest de trein stoppen omdat hij werd aangevallen door vliegers. Wij namen dekking in een duiker langs het spoor en zagen hoe de locomotief werd kapot geschoten. Een gevangene is naast de locomotief toen door een kogel dodelijk geraakt. Op de terugweg naar Paderborn kregen we wederom een beschieting. We vluchtten een schuilkelder in, waar ook enkele Duitse officieren zaten. We
hebben daar gebeden (ook de officieren) tot de beschieting voorbij was. De deur van de schuilkelder was door een fosforbom in brand gevlogen. Wij moesten terug naar Berlijn maar kwamen in Potsdam terecht, waar we door de Russen bevrijd werden. lk had gelukkig het ontslagbewijs van Amersfoort goed bewaard zodat ik kon bewijzen een Nederlander te zijn. Ik werd overgeleverd aan de Amerikanen maar mocht van deze niet naar Nederland vertrekken omdat de chaos nog te groot was. lk ben toen bij een boer Schmit terecht gekomen en heb daar een poos gewerkt.
Naar huis
In juni 1945 ben ik met de trein tot Duisburg gereisd. Vanaf Duisburg ben ik in Arcen de grens over gestoken en daar trof ik ook de eerste bekende. Via Venlo ben ik toen te voet naar Horst gewandeld. Op de Venloseweg kreeg ik van boer Joosten een fiets om naar huis te fietsen. In Meterik aangekomen was het nieuws van mijn terugkeer al sneller bij mijn familie dan ik. lk kwam mijn moeder bij Jenniskens al tegen.
Dit was zo'n beetje mijn verhaal over de oorlog.
Vergeten doe ik het nooit!!!!
Comments