Een terugblik……… brandverzekeringsplaatje

Toen Cees en Mariet Bakker – Brouwers op 23 januari 1974 de boerderij op de Sint Jansstraat 50 kochten van Wim en An van den Beuken (broer en zus) was het woongedeelte voor een groot deel begroeid met wilde wingerd en klimop. Het huis is gebouwd op gele zand en naast de voordeur zitten nog een aantal zonnebakstenen (stenen van leem/klei die niet in een oven zijn gebakken maar in de zon te drogen zijn gelegd).  Dat betekent optrekkend vocht. Daarom werd besloten om de wilde wingerd van de muren te verwijderen, de voegen uit te kappen en opnieuw te voegen. Aan de oostkant, ongeveer in het midden van het huis tegen de muur, zat, verstopt achter het groen, een bijzonder plaatje (zie foto). Het was van lood en ongeveer 18 x 24 cm.

Er staat een afbeelding op van aartsengel Michaël die met opgeheven zwaard een duivel te lijf gaat. De duivel staat symbool voor het helse vuur dat elke boerderij bedreigde. Er was een open schouw, er werd gestookt met hout, hooi en stro waren licht ontvlambaar en de gebruikte bouwmaterialen  brandbaar.

Onder aartsengel Michaël staan de letters O.B.W.M., de afkorting van Onderlinge Brand Waarborg Maatschappij. Een ‘Onderlinge Brand Waarborg Maatschappij’ was vroeger een gebruikelijke vorm van verzekering, waarbij mensen in een bepaalde regio of gemeenschap zich verenigden om zo gezamenlijk en betaalbaar het risico van brandschade te dragen. In plaats van zich te wenden tot een externe verzekeraar, gingen mensen samenwerken en elkaar onderling verzekeren. Het brandverzekeringsplaatje was het bewijs dat men tegen brand verzekerd was en dat de Onderlinge Brand waarborg Maatschappij de schade zou vergoeden als de boerderij ten prooi zou vallen aan de vlammen.

Omdat het vaak boeren waren die zich verenigden werd er wel eens spottend gezegd: O.B.W.M., Oh Boer Word Mens!

Het was een bijzonder plaatje dat niet vaak werd gezien en het was zeker iets om te bewaren. De vader van Mariet, Grad Brouwers, was timmerman en maakte er een eiken plankje voor waar het loden brandplaatje op werd bevestigd. Lood is zacht en kwetsbaar. De klimplanten hadden zich vastgezogen op het plaatje en de afdrukken hiervan blijven zichtbaar.

Een foto van het plaatje staat afgebeeld op de achterkant van het boek Horster Historiën deel IV. Van leem naar steen. Een boek waarin veel, ook Meterikse, boerderijen staan beschreven. De foto van het brandplaatje prijkt ook op een kalender die in 1994 door Drukkerij van Lieshout is uitgegeven.

In 1943 was de O.B.W.M. waarschijnlijk opgegaan of overgegaan in de O.V.M. (Onderlinge Verzekeringsmaatschappij) en ondergebracht bij de Rabobank van Meterik, getuige deze polis van de toenmalige brandverzekering.

Het brandplaatje was overbodig geworden maar bleef verstopt onder het groen.

Bij de verkoop van het huis aan Cees en Mariet Bakker op 23-01-1974 verviel de polis.

Uit de polis blijkt ook dat de huidige Sint Jansstraat 50 in 1943, toen de polis werd opgemaakt, nog Meterikseweg 55 heette.